Gazeta Podatkowa nr 26 (963) z dnia 2.04.2013

Weksel a podatek od czynności cywilnoprawnych

Wystawienie weksla własnego wraz z porozumieniem wekslowym oraz zapłacenie za wystawiony weksel w świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie wystawcy weksla.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Spółka w kwietniu 2012 r. wystawiła weksel własny na zlecenie innej spółki, będącej jej jedynym udziałowcem, na określoną kwotę pieniężną stanowiącą wartość nominalną weksla. W zamian otrzymała kwotę pieniężną niższą od wartości nominalnej weksla. W momencie wykupu spółka będąca wystawcą zobowiązana będzie do zapłaty wartości nominalnej weksla. W związku z wystawieniem weksla własnego pomiędzy spółkami zawarta została tylko umowa regulująca wystawienie weksla (tzw. deklaracja wekslowa).

W umowie tej strony określiły m.in. termin emisji weksla i kwotę wekslową, kwotę, po której remitent uprawniony będzie do objęcia weksla, sposób dokonania przez remitenta zapłaty za weksel (przelew), uprawnienia remitenta do rozporządzenia wekslem, termin wykonania zobowiązania wynikającego z wystawionego weksla, sposób wykonania tego zobowiązania oraz oprocentowanie weksla.

Z tytułu wystawionego weksla między stronami nie została zawarta umowa pożyczki. W związku z powyższym zadano pytanie, czy wystawienie przez spółkę weksla własnego wraz z porozumieniem wekslowym oraz zapłacenie za wystawiony weksel spółce powoduje po stronie wystawcy obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie wnioskodawcy taki obowiązek nie powstanie. Wnioskodawca wskazał również, że gdyby nawet interpretować wystawienie weksla jako zawarcie pożyczki między stronami, to zgodnie z art. 9 pkt 10i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczki udzielone przez wspólnika spółki kapitałowej są zwolnione z PCC.

ZDANIEM IZBY SKARBOWEJ:

Organ podatkowy uznał, że stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe. Wskazał na zamknięty katalog czynności prawnych podlegających opodatkowaniu (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Z kolei podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy Prawo wekslowe. Zgodnie z przepisami tej ustawy weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy.

Enumeratywne wyliczenie przez ustawodawcę czynności podlegających PCC zostało jednak wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Ponadto szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. W zakresie przedmiotowym analizowanej ustawy nie są wymienione czynności cywilnoprawne związane z wystawieniem weksli jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem wystawienie przez wnioskodawcę weksla własnego wraz z porozumieniem wekslowym oraz sama zapłata za wystawiony weksel, w świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie wystawcy.

Niemniej jednak powyższy fakt nie musi oznaczać, że opodatkowaniu nie podlegają również czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony został weksel. Jeśli bowiem wystawienie przez wnioskodawcę weksla własnego nosi znamiona np. umowy pożyczki, to może to powodować dla wystawcy skutki podatkowe pod warunkiem, że to na nim ciąży obowiązek podatkowy. Wówczas może też znaleźć zastosowanie jedno ze zwolnień pożyczki spod opodatkowania PCC.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 grudnia 2012 r., nr IPPB2/436-546/12-2/MZ)